Laura is een enthousiaste derdejaars pedagogiekstudent die bewust koos voor een bijbaan die haar uitdaagt en verrijkt. Ze vond haar plek bij de Weerklank, een locatie van Kentalis, waar ze werkt met mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag (MVG), die vaak ook doof zijn. In een openhartig gesprek deelt ze haar ervaringen, de waardevolle lessen die ze leert en waarom ze andere studenten aanmoedigt om juist in een omgeving met uitdagend gedrag praktijkervaring op te doen.

"Je gaat op een andere manier naar mensen kijken in plaats van alleen maar verbaal communiceren. Je moet heel veel aan mensen zien. En ik denk dat je daar, als psycholoog of begeleider, heel veel aan hebt."

Je volgt de studie Pedagogiek, waarom ben je dit gaan studeren?

"Eerst wilde ik altijd kinderjuf worden. Ik vond kinderen en het werken met mensen geweldig, vooral de dynamiek tussen kinderen en hun ouders. Maar toen ik bijles ging geven, kwam ik erachter dat het puur lesgeven over vakken als geschiedenis en rekenen niet was waar mijn hart lag. Ik zocht meer verdieping. In mijn leven ben ik in aanraking gekomen met een aantal pedagogen die een hele goede invloed op mij hebben gehad. Toen dacht ik: dat wil ik zelf ook kunnen betekenen voor andere kinderen en mensen. Zo ben ik bij de studie pedagogiek terechtgekomen."

Je zocht praktijkervaring, waarom?

"Ik werkte eerst in een bakkerij, maar ik merkte al snel dat ik meer verdieping zocht. Ik wilde alvast met kinderen en mijn vakgebied bezig zijn. Na een periode bijles geven, voelde ik dat ik nog meer uitdaging zocht en iets nieuws wilde ervaren. Ik wilde mijn theoretische kennis toetsen aan een omgeving waar ik echt het verschil kon maken en kon leren. Toen waagde ik de sprong in het diepe."

Je werkt nu bij de Weerklank van Kentalis. Kun je me meenemen in het werk dat je daar doet?

"Ik werk op groep B, een woongroep waar cliënten wonen met een communicatief meervoudige beperking. De dynamiek is heel bijzonder. Een groot deel van de communicatie is non-verbaal of via gebaren, omdat veel cliënten doof zijn en op een laag cognitief niveau functioneren. Een van de cliënten kent bijvoorbeeld alleen het gebaar voor 'koffie'. Als zijn dagritme verstoord raakt, kan hij niet vertellen wat er is. Je moet het dan echt aan zijn gedrag zien; dan rent hij bijvoorbeeld door de kamer of zoekt hij juist helemaal geen contact meer. Je bent constant bezig met observeren, interpreteren en inspelen op de behoeften van de cliënten, van de dagelijkse verzorging tot het bieden van een veilige en voorspelbare structuur."

Wat maakt het werk zo leuk en wat zijn de uitdagingen die je tegenkomt?

"Het zijn zulke lieve mensen. De band die je met ze opbouwt, is onbetaalbaar. Sommige cliënten zien er volwassen uit, maar functioneren op het niveau van een baby van anderhalf. Als je in hun ogen kijkt, zie je dat ook echt. Dat is fascinerend en heel puur. Het geeft enorm veel voldoening om iemand te kunnen troosten of te zien dat ze oprecht blij zijn als je er bent. Als ik een paar weken niet heb gewerkt, dan mis ik ze toch wel. De grootste uitdaging is de communicatie. Je moet leren om gedrag te lezen en te begrijpen wat er achter zit, zonder dat het in woorden wordt uitgedrukt. Dat is een constante puzzel, maar juist dat maakt het zo leerzaam."

En merk je dat kennis uit je studie van pas komt in dit werk?

"Jazeker, continu. We hadden het op school bijvoorbeeld over pica-gedrag, waarbij mensen niet-eetbare dingen eten. Een van de cliënten op de groep vertoont dit gedrag, dus dan kan ik de theorie direct koppelen aan de praktijk. Ook onderwerpen als de ontwikkeling bij mensen met een beperking of de regelgeving rondom zorgplannen en de samenwerking met gedragswetenschappers komen direct terug. Het werk geeft context aan de theorie. Ik kan op school vragen stellen over situaties die ik op mijn werk tegenkom, waardoor alles samenkomt."

Wat heb je op deze locatie in het bijzonder geleerd?

"Naast het leren van gebarentaal, heb ik vooral geleerd om geduld te hebben. Dat heb je hier echt nodig. Je leert op een heel andere manier naar mensen te kijken, voorbij de verbale communicatie. Je ontwikkelt een soort zesde zintuig voor signalen. Daarnaast krijg je een enorme spiegel voorgehouden. De cliënten reageren direct op jouw stemming. Een collega zei ooit: ‘De cliënten hebben eerder door dat ik me slecht voel dan ikzelf.' Je leert dus ook heel veel over jezelf, over je eigen grenzen en hoe belangrijk het is om open te zijn naar je team als je een mindere dag hebt."

Wat vind je van het team waar je mee samenwerkt?

"Het team op groep B is heel fijn en stabiel. We kennen elkaar en de cliënten door en door, waardoor we goed op elkaar zijn ingespeeld. Er heerst een sfeer waarin we elkaar helpen. Als iemand een zwaar moment heeft met een cliënt, ruilen we gewoon even om. We stemmen de taken, zoals koken of cliënten naar de badkamer brengen, goed met elkaar af. Als je ziet dat een collega het even zwaar heeft pak ik het over. Die organische samenwerking maakt dat je je veilig voelt en je werk veel beter kunt doen."

Welke tip zou je studenten willen meegeven die overwegen om met deze doelgroep te werken?

"Ga ervoor! Ik snap dat het in het begin misschien afschrikt, maar het is zulk waardevol werk. Je leert niet alleen over de doelgroep, maar ook enorm veel over jezelf, over geduld en verantwoordelijkheid. Wees niet bang om in het diepe te springen. Je wordt goed begeleid en zelfs de cliënten helpen je op hun eigen manier als ze zien dat je ergens moeite mee hebt. Het is een ervaring die je als toekomstig pedagoog of psycholoog een enorme voorsprong geeft, omdat je de mens achter het gedrag leert zien."

Wil je nog wat kwijt over deze locatie?

"Ik voel me hier echt op mijn plek. Het is een warme en fijne werkplek waar je de ruimte krijgt om te leren en te groeien. Het is meer dan alleen een bijbaan; het is een wezenlijk onderdeel van mijn ontwikkeling als professional. Ik zou het iedereen aanraden die op zoek is naar een betekenisvolle en leerzame ervaring."